Waarom moeten we vetten niet vermijden?
Als je ooit van een voedingsdeskundige of 'fitness-influencer' te horen hebt gekregen dat je van vetten moet afblijven om af te vallen, dan is het hoog tijd om hem te blokkeren. Je hebt die negativiteit niet nodig in je leven. Vetten zijn ontzettend belangrijk voor je algemene gezondheid, vooral om af te vallen. Je vraagt jezelf nu waarschijnlijk af waarom men dat dan vertelt?
In de jaren 80 werd vetvrij eten de nieuwe trend. Artsen, ouders en coaches zwoeren dat het wegblijven van vet leidde tot gewichtsverlies. Nogmaals, we weten dat deze informatie niet verder van de waarheid kan zijn. Vet eten is niet de vijand. De reden waarom mensen wél geloofden dat vet vermijden hielp om af te vallen, was omdat vetten van nature veel calorieën bevatten. Dus, moet je vetten vermijden? Nee. Moet je ze in de juiste hoeveelheden eten? Misschien. Alles hangt af van je doelstellingen.
Wat zijn vetten?
Vetten zijn de belangrijkste manier waarop ons lichaam energie opslaat. Ze bestaan uit een molecule die is opgebouwd uit glycerol en vetzuren. Er zijn drie soorten vetten: onverzadigde, verzadigde en transvetten. Ik weet zeker dat je deze termen eerder hebt gehoord, maar als je dat nog niet hebt gedaan, pak dan de volgende keer dat je in de supermarkt bent een product zoals een doos ontbijtgranen en kijk eens naar het voedingswaarde-etiket. Op dat etiket vind je informatie over verzadigde vetten en transvetten. Let op, want niet alle vetten worden als ‘goed’ beschouwd, dus is het handig om te weten welke vetten je wel en niet moet eten.
De wetenschap achter de drie verschillende vetten kan een uitdaging zijn om te begrijpen, maar het belangrijkste is dat je weet in welke voedingsmiddelen je deze vetten kunt vinden. Deze kennis helpt je bewuster te worden van je voedingskeuzes en dagelijkse eetgewoonten. Onverzadigde vetten zitten in voedingsmiddelen zoals vis en olijven. Dit type vet houdt ons hart gezond. Verzadigde vetten zitten in vlees en zuivelproducten zoals kaas. Deze vetten kunnen helpen het ‘goede’ cholesterol, ook wel HDL (High Density Lipoprotein) genoemd, in ons lichaam te verhogen. Waarschijnlijk heeft een arts je verteld dat verzadigde vetten je risico op hartaandoeningen verhogen. Studies tonen echter aan dat er geen direct verband is tussen het risico op hartaandoeningen en de hoeveelheid verzadigde vetten die iemand binnenkrijgt. De ‘slechte vetten’ zijn de transvetten in bewerkte snacks uit de winkel, zoals koekjes, maar ook plantaardige oliën die veel bewerkingen nodig hebben om tot het eindproduct te komen, zoals bijvoorbeeld maïsolie en koolzaadolie.
Het met mate eten van verzadigde vetten kan voordelen hebben, maar er zijn geen voordelen bekend van het eten van transvetten. Het consumeren van transvetten kan het cholesterolgehalte verhogen en het risico op hartaandoeningen vergroten. Onderzoek toont aan dat ze ontstekingsbevorderend zijn in het lichaam, omdat het niet stabiel is als je ermee kookt of bakt. Als je wilt koken op hoge temperaturen, is het dus geen goed idee om eender welke vorm van plantaardige olie te gebruiken. Gebruik in plaats daarvan verzadigde (dierlijke) vetten; deze zijn stabieler bij hoge temperatuur.
Niet alle vetten zijn dus gelijk. Ga vooral op zoek naar vetten die in de natuur voorkomen (olijfolie, avocado-olie…) of die een minimale tot geen bewerking vereisen.
Waarom hebben we vet nodig?
Er zijn verschillende redenen waarom we vetten nodig hebben in ons dieet en waarom we ze niet moeten vermijden. Net als bij eiwitten is er een essentiële hoeveelheid vet die we moeten eten, en we kunnen die noodzakelijke vetzuren alleen binnenkrijgen via voedsel. Vetten worden meestal in één grote categorie ingedeeld, maar zoals je net hebt gelezen zijn er ‘goede’ en ‘slechte’ vetten. Goede vetten zijn voedingsmiddelen met veel omega-3, terwijl slechte vetten veel omega-6 bevatten. Als je vetten vol omega-3 eet, maak je hormonen aan die je lichaam afkoelen en ontstekingen helpen verminderen.
Dat is nog niet alles. Goede vetten helpen ook:
- het lichaam van brandstof te voorzien,
- vitaminen te absorberen,
- celmembranen te bouwen,
- energie op te slaan,
- ons langer verzadigd houden,
- hormonen te produceren.
Waar vinden we vet?
Vetten zijn de macronutriënten die ons een verzadigd gevoel geven omdat ze het verteringsproces na het eten van een maaltijd vertragen. Als we vetten van goede kwaliteit eten, verzadigen ze onze honger en geven ze ons energie. Als je je macro's wilt bijhouden, is het essentieel om te weten dat elke 1 gram vet 9 calorieën bevat. Als je meer vetten in je dieet wilt opnemen, vraag je je waarschijnlijk af waar je deze ‘goede’ vetten kunt vinden.
We vinden vetten van hoge kwaliteit in voedingsmiddelen zoals:
- vis,
- avocado's,
- oliën: olijfolie en kokosolie,
- noten,
- kaas,
- chia zaden.
Wat hebben we vandaag geleerd?
We kunnen concluderen dat vetten wel degelijk een essentiële energiebron vormen voor ons lichaam. Met 9 calorieën per gram spelen ze een cruciale rol in onze voeding, ook wanneer je wilt afvallen. Het eten van kwaliteitsvolle vetten beschermt ons niet alleen tegen hartproblemen, maar bevordert ook de gezondheid van onze hersenen. Door te focussen op voedingsmiddelen rijk aan omega-3, krijg je vanzelf vetten van goede kwaliteit binnen.
Het belangrijkste inzicht is dat vetten op zichzelf niet schadelijk zijn; ze bevorderen geen ongewenste vetophoping, zolang we een gebalanceerd dieet behouden met een juiste calorie-inname en verbranding!